Ayurveda leert ons dat de onderliggende oorzaak van toxiciteit en/of een dosha onbalans onze agni (spijsverteringsvuur) kan verstoren. Wat er dan gebeurt is dat onze agni wordt onderdrukt, wat op zijn beurt de spijsvertering, het metabolisme en de assimilatie beïnvloedt. Hierdoor ontstaat een giftige, ziekelijke stof die we in Ayurveda ama noemen. Deze gifstoffen komen in de bloedbaan terecht en worden door het lichaam verspreid, waardoor de kanalen verstopt raken en ziekten kunnen ontstaan. Ama is daarmee DE wortel van alle ziekten.
Ook door stress, negatieve emoties of een bepaalde leefstijl kan ama ontstaan. Ama kan terechtkomen in onze cellen en weefsels en in ons maag-darmkanaal. Ama kan ook het mentale vermogen beïnvloeden, waardoor psychosomatische problemen ontstaan. Het mag duidelijk zijn, dat wanneer sprake is van ama, het zeer wenselijk is om het lichaam te reinigen, zodat het lichaam weer optimaal kan functioneren. Het liefst willen we dan ook ama-vorming voorkomen. Maar in de hedendaagse wereld kunnen we allemaal heel makkelijk het vermogen verliezen om onszelf adequaat te ontgiften, doordat we moeilijk verteerbaar voedsel eten, overwerkt zijn, gestrest zijn of op verkeerde tijden eten.
Het is wellicht nog goed te vermelden, dat er verschillende vormen van ama bestaan. Ama betreft niet alleen gifstoffen die ontstaan door onverteerd voedsel. We kunnen ook gifstoffen ophopen waar onverteerd voedsel na verloop van tijd gaat fermenteren. Ama kan ook ontstaan door luchtverontreiniging, pesticiden, farmaceutische en nutraceutische middelen, kunstmatige zoetstoffen, additieven, conserveermiddelen in voedsel en synthetische huidverzorgingsproducten die we op ons lichaam aanbrengen. En we moeten niet vergeten dat we ook worden blootgesteld aan elektromagnetische velden.
“Panchakarma is een hele krachtige therapie in de Ayurvedische geneeskunde. In feite is het de krachtigste helende therapie die in Ayurveda wordt toegepast. “
Het is een geweldige therapie in Ayurveda, omdat het gifstoffen uit het systeem verwijdert, de dosha’s opnieuw in evenwicht brengt, talloze kwalen geneest en een gevoel van helderheid en innerlijke vrede hernieuwd.
Maar betekent dit dat het voor iedereen goed is?
Nee zeker niet! Het is van belang dat je wel sterk genoeg bent om het te ondergaan. Anders heeft de Ayurvedische geneeskunde allerlei alternatieven om op een mildere manier het lichaam te reinigen of te behandelen. Het proces wordt afgeraden bij kinderen jonger dan 7 jaar, verzwakte ouderen, tijdens zwangerschap en menstruatie, wanneer sprake is van ernstige uitdroging, wanneer je een chemo- of bestralingstherapie ondergaat, als je een hartziekte met complicaties hebt of bij ernstige bloedingsstoornissen. Verder is het wegnemen van de oorzaak van een onbalans altijd één van de eerste stappen in een behandelplan.
In tegenstelling tot een harde reset, zoals we dat met onze smartphone kunnen doen om alles te wissen en terug te brengen naar fabrieksinstellingen, is panchakarma eigenlijk een totale verjongingservaring, bestaande uit massages met kruidenolie, stoombaden, reinigende klysma’s, een genezend kitchari-dieet en andere zuiverende beoefeningen.
“Panchakarma is uitstekend voor ziektepreventie en levensverlenging en vormt het hart van genezing in de Ayurvedische geneeskunde”.
Panchakarma is een proces en geen procedure. Het proces waarbij gifstoffen en overtollige dosha’s uit lichaam en geest worden verwijderd en vervolgens de interne kracht (ojas) van het lichaam wordt hersteld.
Pancha in Sanskriet betekent ‘vijf’ en karma betekent ‘actie’. Traditioneel gezien bestaat het proces van panchakarma uit vijf acties of therapieën. Het proces neemt een aantal dagen in beslag om zo voldoende tijd en ruimte te geven voor het lichaam om te helen, ontgiften en te rusten. Het is belangrijk dat panchakarma plaatsvindt onder de juiste begeleiding, van een goed opgeleide en bekwame Ayurvedisch practitioner of arts. Het wordt voor elke persoon individueel voorgeschreven, met hun unieke constitutie en specifieke onbalans. Het vereist nauwgezet klinische observatie en supervisie en wordt bij voorkeur gedaan op het kruispunt tussen twee seizoenen.
Wanneer het thuis wordt gedaan is het belangrijk dat alle drie de componenten, zoals hieronder beschreven, worden doorlopen. De drie componenten in het proces van panchakarma die goed moeten worden doorlopen, kunnen bijna twee maanden duren.
- Purvakarma: technieken om het lichaam klaar te maken en voor te bereiden om ama te kunnen afvoeren (3-21 dagen).
- Pradhan karma: het daadwerkelijk elimineren van ama en overtollige dosha’s (5-10 dagen).
- Pashchat karma: opvolging van technieken en acties om het lichaam weer aan te sterken (21-28 dagen).
De vijf (pancha) therapieën die in panchakarma worden toegepast zijn:
- Basti: klysmatherapie, om overtollig vata te elimineren.
- Virechana: zuivering, om overtollige pitta te verwijderen.
- Nasya: eliminatie van gifstoffen via de neus, om overtollige kapha te elimineren.
- Vamana: therapeutisch braken, om overtollige kapha te elimineren.
- Rakta mokshana: ontgifting van het bloed, om overtollige pitta te elimineren.
Idealiter ga je naar een centrum waar je een aantal dagen kunt verblijven (of naar toe kunt gaan zonder verblijf) om een panchakarma-proces te ondergaan. Maar helaas is dit niet voor iedereen mogelijk. Een panchakarma kan dus ook thuis worden gedaan. Het is dan van belang dat je door een Ayurvedisch practitioner of arts wordt begeleid. Of je het nou thuis doet of in een centrum, het heeft beide voor- en nadelen.
Volgens Dr. John Douillard moet je bij het kiezen van een panchakarma-centrum opletten dat ze volledige panchakarma kunnen bieden met de volgende behandelingen:
- Abyhanga: Ayurvedische massage voor het hele lichaam met kruidenolie. Door twee therapeuten.
- Udvartana: lymfatische massage met kruidenpasta. Door twee therapeuten.
- Garshana: lymfatische massage met ruwe zijden handschoenen. Door twee therapeuten.
- Pinda swedana: massage met kruidenstempels voor diepe weefsel- en gewrichtsreiniging. Door twee therapeuten.
- Shiro-abhyanga-nasya: hoofd- en nekmassage, eucalyptus-inhalatie en diepe gekruide nasya (neusinhalatie) om het lymfestelsel van de hersenen te ontgiften en oud emotioneel trauma te verwijderen. Door twee therapeuten.
- Pizhichil: warme olie die over het hele lichaam wordt gegoten. Door twee therapeuten.
- Shirodhara: gieten van warme kruidenolie over het voorhoofd voor diepe ontspanning en het verlichten van oud emotioneel trauma. Door één therapeut.
- Swedana: gekruid stoombad met stoom van buitenaf, gekoeld met ijspakketten om een diepe ontgifting mogelijk te maken zonder oververhitting. Door één therapeut.
- Basti: kruidenolieklysma toegediend aan het einde van elke dag panchakarma. Door één therapeut.
- Ayurvedische gezichtsbehandeling: hoofd-, gezicht- en nekmassage om de lymfedrainage van hoofd, gezicht en nek te stimuleren. Door één therapeut.
- Marmapunt-therapie: toepassing van gekruide oliën op specifieke vitale marmapunten om het zelfbewustzijn te verlevendigen. Door één therapeut.
